„W stepie szerokim” – analiza i interpretacja piosenki Jerzego Lutowskiego (słowa) i Wojciecha Kilara (muzyka).
tekst | interpretacja |
---|---|
I. W stepie szerokim, którego okiem a C D II. Choć mały ciałem, rębacz wspaniały III. Ty, któryś w boju, i ty, coś w znoju, |
„Mały rycerz” to określenie, epitet oznaczający Michała Jerzego Wołodyjowskiego, bohatera Trylogii Henryka Sienkiewicza. Jest to postać literacka i historyczna. W swoich powieściach Sienkiewicz nakreślił go jako żołnierza idealnego, złożonego niemal z samych pozytywnych cech – poza wzrostem. Wspaniały rycerz Rzeczpospolitej, wielki patriota, pułkownik oddany obronie kraju – XVII-wiek to liczne najazdy różnych wrogów na tereny Polski. Stepy szerokie to aluzja do ogromnych przestrzeni dawniej Rzeczpospolitej. Przemierzał je ów rycerz i bronił, był nazywany pierwszą szablą Rzeczpospolitej, najwybitniejszym szermierzem wszech czasów. W pierwszej strofie widzimy ogromne połacie ziemi (step), której nawet oko sokoła nie jest w stanie objąć, a jak wiadomo, sokoły maja wielokrotnie lepszy wzrok niż człowiek i inne zwierzęta. Apostrofa skierowana do odbiorców nakazuje powstanie i wysłuchanie historii tego rycerza z należnym mu szacunkiem – dlatego też i nazwa „Mały Rycerz” bywa pisana wielkimi literami. Był wspaniałym „rębaczem” – szermierzem, jego talent wyrastał ponad innych, a sława będzie się za nim unosiła przez wieki. Tak też się dzieje. Ostatnia strofa to również inwokacja skierowana do każdego odbiorcy, aby uszanował pamięć o Małym Rycerzu. Zarówno ten, kto walczy, jak i ten, kto pracuje, uczy się lub jest urzędnikiem – niech wstanie i wsłucha się w słowa pieśni. |
Mały rycerz miał ogromne serce do walki i miłości. Zakochiwał się szybko w pięknych kobietach. Niestety, często bez wzajemności (Anna Borzobohata, Aleksandra Billewiczówna, Krystyna Drohojowska).
Interpretacja/dodatek
Jest to pieśń powstała na potrzeby serialu TVP pt. „Przygody pana Michała” (13 odcinków) w 1969 r. Został nakręcony w oparciu o powieść Henryka Sienkiewicza „Pan Wołodyjowski” przez Pawła Komorowskiego. Wielkie kreacje stworzyli w nim Tadeusz Łomnicki (Wołodyjowski) oraz Daniel Olbrychski (Azja), a także Andrzej Łapicki (Ketling), Magdalena Zawadzka (Barbara), Barbara Brylska (Krystyna) i inni. Autorami piosenki są: Jerzy Lutowski (słowa) i Wojciecha Kilara (muzyka). Jest znana również pod nazwami: „Ballada o Małym Rycerzu” i „W stepie szerokim”.
Ciekawostka
W 2005 reprezentacja Polski siatkarzy uznała tę piosenkę za swój hymn. Podczas wielu meczy międzynarodowych rozgrywanych w Polsce „Pieśń…” jest odgrywana lub śpiewana przez publiczność, aby podnieść zawodników na duchu i dodać im sił. Jest to szczególnie ważne, gdy zawodnikom nie układa się gra. Najbardziej popularna jest pierwsza strofa. Generalnie mówi ona o wielkości rycerza, który nie był herosem, Herkulesem, a mimo to dokonywał nadludzkich rzeczy. Stał się wzorem do naśladowania dla wielu pokoleń, symbolem obrońcy i patrioty. Również naszym sportowcom życzymy samych zwycięstw.
Wiersz składa się z trzech strof po 4 wersy pisane na przemian 10 i 8-zgłoskowcem bez rymów.