Analiza i interpretacja wiersza Haliny Poświatowskiej „Zawsze kiedy chcę…”. Poznaj informacje o epoce współczesności i biografię poetki w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
Zawsze kiedy chcę żyć krzyczę gdy życie odchodzi ode mnie przywieram do niego mówię – życie nie odchodź jeszcze jego ciepła ręka w mojej ręce moje usta przy jego uchu szepcze życie – jak gdyby życie było kochankiem który chce odejść – wieszam mu się na szyi krzyczę umrę jeśli odejdziesz. |
Podmiotem lirycznym wiersza jest kobieta. Ujawnia się, używając czasowników w pierwszej osobie l. pojedynczej (przywieram do niego, jego ciepła ręka). Personifikuje życie, nadając mu cechy ludzkie, zestawiając go w taki sposób, że można odnieść wrażenie, iż chodzi o ukochanego.
Jednak ów krzyk na końcu pierwszego wersu może świadczyć innej interpretacji wiersza. Krzyk jawi się jako warunek życia, gdyby zostawić wers pierwszy bez kontynuacji. Symbolizuje gniew i niemo, wołanie o pomoc. Dlaczego jednak krzyczy, gdy chce żyć? Może jest osobą umierającą, chorą? Tego nie wiemy. Gdy zatem „życie” od niej odchodzi, przywiera do niego i prosi, aby nie odchodziło. To odchodzenie jest umieraniem… „Jego ciepła ręka” to symbol pieszczot ukochanego. Jej usta szepczą do jego ucha podczas miłosnych uniesień, gdy są razem, blisko siebie. Podmiot porównuje życie do kochanka. W ostatnich wersach bardzo pragnie żyć. Dlatego metaforycznie wiesza mu się na szyi, krzyczy, gdy ono chce odejść. „Umrę, jeśli odejdziesz” to stwierdzenie prawdy o życiu, ale też bardzo uniwersalne. Z powodzeniem mogłoby dotyczyć miłości i rozstania z ukochanym. |
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa wiersza
To wiersz współczesny, ciągły i nieregularny, skonstruowany w formie osobistego wyznania, które miejscami przechodzi w dialog.
„Uparcie i skrycie, ach życie – kocham cię nad życie!”
Do przemyślenia
Personifikacja życia lub metafora jest próbą nadania mu cech kochanka. Poetka czyni to prawdopodobnie dlatego, aby wyeksponować ogromną chęć życia i szczęście, jakie jest jej udziałem.
Zakochani w sobie chcą spędzać wspólnie czas, za żadne skarby nie mogą się rozstawać. Miłość do ukochanego jest bardzo podobna do miłości do życia.
Każdy człowiek pragnie żyć, ale zdaje sobie z tego sprawę dopiero wówczas, gdy nadchodzą ciężkie chwile, cierpienie i ból, przewlekła lub nieuleczalna choroba, starość, wypadek i inne sytuacje, w których uważamy, iż jesteśmy w jakiś sposób zagrożeni. Być może wiersz powstał właśnie w takiej chwili jako prośba skierowana do życia, aby nie odchodziło…
Krzyk w wierszu przypomina, że życie to także cierpienie. człowiek krzyczy właśnie wtedy, gdy jest mu źle. Chory, umierający cierpi i krzyczy z bólu, jakby to mogło zatrzymać życie, odsunąć ból. To sytuacja zupełnie podobna do tej, jaka następuje w momencie rozstania z ukochanym człowiekiem. Porzucenie może symbolizować ból po stracie kogoś kochanego.
Życiowe inspiracje
Do uosobienia śmieci – personifikacji – na przykład w formie kościotrupa jesteśmy przyzwyczajeni od czasów literatury średniowiecza. Z kolei z personifikacją życia, porównanie go z kochankiem spotykamy się po raz pierwszy właśnie w tym wierszu. Dla zdrowych ludzi ta obecność życia – kochanka jest normą, sytuacją zastaną. Nikt z nas nie zastanawia się nad miłością do życia…
Można zatem powiedzieć, że wiersz ten to pean na temat życia i jego wielkości, na temat siły, chęci i potrzeby życia człowieka. Niewiele mówimy podczas zajęć o chorowaniu i umieraniu. Z pewnością nie jest to proces miły. Dla każdego ten wiersz będzie miał różną symbolikę.
„zawsze kiedy chcę żyć krzyczę” – „wieszam mu się na szyi/krzyczę” = on jest jej życiem?