Analiza i interpretacja wiersza Wisławy Szymborskiej „Przypowieść”. Poznaj informacje o epoce współczesności i biografię poetki w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
Rybacy wyłowili z głębiny butelkę. Był w niej papier, a na nim takie były słowa: „Ludzie, ratujcie! Jestem tu. Ocean mnie wyrzucił na bezludną wyspę. Stoję na brzegu i czekam pomocy. Spieszcie się! Jestem tu!”
— Brakuje daty. Pewnie już za późno. Butelka mogła długo pływać w morzu Zrobiło się nieswojo, zapadło milczenie. Prawdy ogólne mają to do siebie. |
Wiersz należy do gatunku prozy poetyckiej. Zawiera krótką historię opowiadającą, jak to któregoś dnia rybacy znaleźli w wodzie butelkę z listem – prośbą o ratunek.
Rozpoczyna się dialog pomiędzy trzema rybakami. Stwierdzają oni kolejno, iż nie mogą wypłynąć na pomoc rozbitkowi, ponieważ w liście nie ma daty i nie wiadomo, czy wezwanie o pomoc jest jeszcze aktualne? Drugi rybak zauważył, że nie zostało określone miejsce, w którym rozbitek wylądował, więc nie bardzo wiadomo, w jakich rejonach go szukać? O jaki ocean chodzi? Natomiast trzeci rybak wbrew poprzednikom zabierającym głos stwierdził, że jednak nie jest ani za późno, ani za daleko, bo wszędzie jest „wyspa Tu”. Zapadło milczenie i nie wiemy, jak kończy się historia z wezwaniem o ratunek. Ruszają na pomoc czy nie? Utwór można interpretować na kilka sposobów.
Wszystkie razem pomysły interpretacyjne mogą świadczyć o mądrości wypowiedzi poetyckiej. |
Ludzie, ratujcie! Jestem tu, ocean mnie
wyrzucił na bezludna wyspę.
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Butelka z listem jest prośbą o miłość…
Życiowe inspiracje
„Przypowieść” jest metaforą. Dotyczy zagubienia człowieka w świecie pełnym ludzi. Rozbitek przypomina człowieka chaotycznego, który w zasadzie nie wie, kim jest i w jakim miejscu swojego życia się znajduje. Wysyła do otoczenia sprzeczne sygnały, chce być dostrzeżony (uratowany) i wydostać się z wyspy (samotności), ale z powodu niedomówień wysyła im komunikat typu: „Czekajcie na kolejną butelkę z listem i wskazówkami szczegółowymi”.
Zauważmy, że nie podał nawet trasy ewentualnego rejsu, z powodu którego znalazł się w tak dramatycznej sytuacji. Potrzebuje być może jeszcze czasu, chce pozostać samotny i z dala od świata, aby przemyśleć coś rzeczy. Niby prosi o pośpiech ratujących go rybaków, lecz chyba nie chce zostać odnaleziony. Jest mało konkretny.
Czy rozbitek myśli racjonalnie? Tak. Znalazł butelkę, napisał i wsadził do środka list, a potem wrzucił go do wody. Postępuje zatem wg przemyślanego planu. Jednak czy wie, jak, w którą stronę woda poniesie ten list i czy w ogóle zostanie przez kogoś odnaleziony? Jakie jest prawdopodobieństwo dotarcia listu w ludzkie ręce? Przypomina to mechanizm uczuć.
Do przemyślenia
Sprawiamy wrażenie bezludnych wysp zagubionych gdzieś na morzach, oceanach i bardzo nam z tym źle. Dopiero przyjaźń i miłość daje wewnętrzny spokój. Gdy czujemy się kochani i potrzebni, wówczas przestajemy „wysyłać listy w butelkach”. Każda wypowiedź, strona www, kontakt na skypie czy fb, emotka lub jakikolwiek znak wysłany w przestrzeń społeczną jest taką butelką z listem w środku. Symbolizuje ona pragnienie nawiązywania kontaktów, próbę szukania i odnajdywania uczuć, ale też dzielenia się nimi.
Bo życie to budowanie mostów pomiędzy ludźmi (wyspami), poszukiwanie szczęścia na „oceanach obojętności i samotności”.
Rybacy dzielą się na dwie kategorie. Jedni pragną mieć wszystkie namiary na rozbitka i bez tego nie ruszą z miejsca, drudzy wierzą, że wystarczy wypłynąć w morze i rozbitek się znajdzie. To zupełnie jak z uczuciami, emocjami. Czasami, gdy samotność bardzo nam doskwiera i czujemy się odrzuceni jak rozbitek, nabieramy odwagi i wychodzimy na spotkanie z przeznaczeniem. Gdy natrafiamy na odruchy sympatii, życzliwy uśmiech lub miłe spojrzenie, czujemy się szczęśliwsi. To z kolei przybliża nas do ludzi – chcemy nie tylko dostawać, ale też dawać im to, co w nas najlepsze. „Prawdach ogólne” mówią o tym, iż nie można zamykać się na potrzeby innych i na świat. Wystarczy wyjść z domu, aby odnaleźć szczęście.
Często nie doceniamy tego, co dostajemy od losu i bywa, iż czujemy się samotni wśród kochających nas ludzi. To bardzo krzywdzące dla nich.