Analiza i interpretacja wiersza Jana Kochanowskiego „O miłości”. Poznaj informacje o epoce renesansu i biografię poety w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
Kto naprzód począł Miłość dziecięciem malować, Może mu się zaprawdę każdy podziwować; Ten widział, że to ludzie bez rozumu prawie, A wielkie dobra tracą przy tej głupiej sprawie. Tenże nie darmo przydał do ramienia pierze, Bo tam częsta odmiana; to gniew, to przymierze. Strzały znaczą, że nagle człowieka ugodzi, A z onej rany żaden zdrowo nie odchodzi. We mnie strzały mieszkają i ten bożek mały, Ale mu pewnie wszytki pióra wypadały, Bo się nie da wypłoszyć nigdziej z serca mego Ani mi odpoczynku pozwoli żadnego. Co za rozkosz masz mieszkać w suchych kościach moich Zaby już nie czas przenieść gdzie indziej strzał swoich? Lepiej swej mocy na tych nieukach skosztujesz, Bo już nie mnie, ale mój tylko cień frasujesz, Który jesli zatracisz, kto tak śpiewać będzie? Z moich tych prostych rymów jesteś sławnym wszędzie, Które rumianej twarzy i oka czarnego Nie zamilczą u paniej, i chodu snadnego. |
Podmiot liryczny pyta się (pytanie retoryczne), dlaczego ktoś jako pierwszy zaczął malować miłość jako Amorka, czyli dziecko? Być może zdawał sobie sprawę z faktu, iż zakochani podobnie jak dzieci nie mają jeszcze wiedzy/rozumu, ani doświadczenia, dlatego wielu traci głowę i majątek z powodu tego uczucia. W dodatku bożek miłości ma skrzydła. To z kolei może symbolizować, iż zakochany łatwo wpada w skrajności, raz jest radosny, to znów potrafi się szybko pogniewać.
Amor ma w swoim arsenale strzały i gdy rani, to każdy z tego powodu cierpi. Zatem strzały oznaczają cierpienie i ból, utratę zdrowia. Podmiot liryczny także został po raz kolejny trafiony strzałą. Jest w nim Amor, ale z pewnością nie jest małym dzieckiem i nie ma piór, bo jakoś nie można się go pozbyć, nie chce odlecieć. Pyta nieco ironicznie, dlaczego w jego starym ciele bożek chce mieszkać, dlaczego nie chce przenieść się do kogoś młodszego? Lepiej byłoby, aby Amorek próbował swoich sił na młodszych, mniej doświadczonych. Wolałby mieć podmiot spokój i spokojnie pisać sobie wiersze. Dzięki jego rymom/wierszom właśnie Amor jest sławny wszędzie. Poeta nie waha się pisać o urodzie pięknych panien i o miłości, dlatego ów bożek jest sławny dzięki niemu. |
Ten widział, że to ludzie bez rozumu prawie,
A wielkie dobra tracą przy tej głupiej sprawie.
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa wiersza
Fraszka składa się z 20. wersów pisanych 13-zgłoskowcem o rymach żeńskich sąsiednich.
Do przemyślenia
Fraszka jest porównaniem miłości do dzieciństwa.
Dziecko i człowiek zakochany mają wiele wspólnych cech, małe doświadczenie i wiedzę o życiu. Być może dlatego właśnie ktoś zaczął rysować w starożytności już Amora jako małe dziecko, posiada ono skrzydła i łuk ze strzałami. Symbolizują cierpienie (łuk ze strzałą – polowanie) i szybkość, z jaką miłość potrafi się przemieszczać (strzała z łuku jest szybsza od człowieka).
Podmiot przewrotnie uważa, że jest za stary na miłość i tematy z nią związane. Z drugiej strony jednak co chwilę czuje się zakochany. Gdyby Amor go opuścił, nie pisałby wierszy o pięknych kobietach. To z pewnością zubożyłoby poezję. Poeta nie potrafiłby chyba żyć bez pisania o miłości.
Miłość jest sprawcą wszelkiego działania na Ziemi