Analiza i interpretacja wiersza Stanisława Grochowiaka „Na słotę”. Poznaj informacje o epoce współczesności i biografię poety w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
Na słotę Najlepszy jest parasol lampy. Na słotę Najczystsze niebo książkowych stronic. Na słotę Liścia na szybie trzepocący goniec I wiatr Spoza deszczu migocącej rampy I pies jest dobry podczas słoty, Gdy cieplej niż wełna ogrzewa ci stopy. |
Podmiot liryczny wiersza narzeka na słotę – deszcz za oknem. Twierdzi, że najlepsze na taką pogodę są:
Wiersz ma nastrój melancholijny lub nostalgiczny, pokazuje tęsknotę do świata. Nie lubimy siedzieć w domu lub do niego wracać w brzydką pogodę. Słota naprawdę może być uciążliwa dla uwielbiających ciepło i słońce ludzi. |
„I wiatr/ Spoza deszczu migocącej rampy”
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa wiersza
To wiersz współczesny, wolny, ciągły. Składa się z 10 wersów.
Środki stylistyczne
- epitety – parasol lampy; niebo książkowych stronic; trzepocący goniec.
- metafory – trzepocący goniec – liść rzucany wiatrem; migocącej rampy – przebłyski światła spoza deszczu.
- powtórzenia (anafory) – Na słotę;
- wyliczenia – wiersz ma formę wyliczenia niczym recepta lub przepis na niepogodę – poeta wymienia 5. leków, środków zaradczych.
Do przemyślenia
Słota to długo utrzymująca się pogoda deszczowa, plucha, szaruga a przy okazji zimno. Mamy rok 2020 i po zmianach klimatycznych tęsknimy do „słoty”, ponieważ brak deszczu bardzo nam w Polsce doskwiera. Tęsknią za wodą deszczową także rośliny i zwierzęta. Właśnie zaczyna się trzecia dekada maja i nie ma ciepła, nie ma deszczu a od dziecka wiemy, że w deszczyk majowy odsłaniamy głowy, bo po nim najlepiej rosną dzieci na wzór całej przyrody.
Szkoda, że nie ma ciepłych dni i nie pada. Szczególnie tęsknią z taką pogodą truskawki, które lubią ciepło i podlewanie. Gdy jest zimno, szybko się psują. Przydałaby się więc ciepła słota, ciepłe słoneczne dni z opadami… ale słota nas już nie lubi ;(
Pomimo melancholijnego nieco nastroju utwór Grochowiaka jest optymistyczną receptą na nudne chwile spędzane w domu z powodu deszczu. Podmiot liryczny wymienia pięć czynności, które można wykonać samodzielnie, ale współcześnie mamy jeszcze filmy, telewizję z ciekawymi kanałami sportowymi, gry w internecie i konsole, social media a oprócz tego miejsca typu siłownie, gdzie można wpaść, aby rozruszać mięśnie. No i pozostaje cała gama czynności, jakie możemy robić wspólnie z innymi domownikami czy znajomymi: piec ciasteczka, gotować ulubione potrawy a nawet posprzątać rzeczy i miejsca od dawna zaniedbane, zapomniane przez odkurzacz…
Czasami w słotę można wpaść w wisielczy nastrój jak podmiot w wierszu „Deszcz jesienny” Leopolda Staffa.
Życiowe inspiracje
Zależnie od miejsca pogoda jest różnorodna. Z lekcji języka angielskiego z pewnością wiesz, że na Wyspach uczniowie budzą się w słońcu i z uśmiechem idą do szkoły.
Gdy rodzice wybiegają za nimi z kurtkami przeciwdeszczowymi i parasolami, często się dziwią i drwią. Dorośli jednak wiedzą, iż podczas powrotu pociech do domu może padać deszcz, wieczorami nadejść porywisty wiatr z ulewami a temperatura spaść o 15 stopni. I odwrotnie, rano może lać jak z cebra, w południe się wypogodzić i pod wieczór prażyć. Pogoda w UK bywa kapryśna bardziej niż „na kontynencie” – jak mawiają Anglicy, podkreślając swoją odrębność od Europy.
W południowej część Azji i Ameryce Środkowej występują deszcze monsunowe. Powstają one na skutek zmian kierunku wiania wiatru na przeciwny pomiędzy oceanem a lądem. Pojawiają się wtedy deszcze nad lądem i nad wodami. Bywają uporczywe i czasami niszczące.
Pomijając wszystko, słota to dobra okazja, aby odespać nieprzespane noce i zwyczajnie po ludzku wynudzić się jak mops…