Analiza i interpretacja wiersza Jana Kochanowskiego „Na dom w Czarnolesie”. Poznaj informacje o epoce renesansu i biografię poety w Wikipedii.
| tekst | interpretacja |
|---|---|
| Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmurowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumieniem czystym, Pożywieniem uczciwym, ludzką życzliwością, Obyczajami znośnymi, nieprzykrą starością. |
Fraszka ma charakter refleksyjny i błagalny. Podmiot liryczny stwierdza, iż ciężko pracuje, ale Pan Bóg decyduje o tym, czy jemu powiedzie się w życiu. Prosi Go o błogosławieństwo do końca życia. Wskazuje na innych ludzi, którzy złotogłowem (lama, bogata tkanina jedwabna służąca do szycia strojów i dekorowania ścian) obijają swoje ściany, mając ogromne bogactwa.
Poeta nie chce bogactwa, woli mieszkać spokojnie w domu rodzinnym. Prosi Boga o zdrowie i czyste sumienie, a także o to, aby mógł dostatnio zjeść, był otoczony życzliwymi ludźmi, szacunkiem i pogodną starością – zapewne bez chorób i niemocy twórczej. |
Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje;
Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje!
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa utworu
Fraszka składa się z 8 wersów pisanych 13-zgłoskowcem z rymami żeńskimi sąsiednimi.
Środki stylistyczne
Skromność jest przeciwieństwem zachłanności.
Życiowe inspiracje
W życiu każdego człowieka przychodzi moment, kiedy ma już dosyć wojaży, ciężkiej pracy i ruchu. Nie chodzi tutaj wyłącznie o wiek, który daje pewien dystans do świata i siebie samego, własnych osiągnięć, możliwości i dalszych celów.
Ponieważ Kochanowski ciężko pracował przez całe życie jako urzędnik na magnackich dworach, żył intensywnie rytmem pracy i dworskich konwenansów, w końcu mógł mieć tego dosyć. Po ślubie z Dorotą Podlodowska, po decyzji o wyprowadzeniu się do własnego majątku w Czarnolesie odkrył, że monotonia, rytm życia na wsi mają swoje zalety.
Teraz właśnie miał z kim się tak naprawdę cieszyć życiem i dla kogo pracować, dla rodziny. Założenie rodziny, posiadanie dzieci, praca dla nich i bycie z nimi, w gronie kochających się ludzi – to jest najważniejszy cel w życiu każdego człowieka. Nie ma innego, którego osiągnięcie dawałoby takie szczęście.
Możliwe, że raj jest wtedy, gdy dostrzeżemy go, porzucając wieczną za nim gonitwę.
dzięki