Analiza i interpretacja wiersza Czesława Miłosza „Miłość”. Poznaj informacje o epoce współczesności i biografię poety w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
Miłość to znaczy popatrzeć na siebie, Tak jak się patrzy na obce nam rzeczy, Bo jesteś tylko jedną z rzeczy wielu. A kto tak patrzy, choć sam o tym nie wie, Ze zmartwień różnych swoje serce leczy, Ptak mu i drzewo mówią: przyjacielu.Wtedy i siebie, i rzeczy chce użyć, Żeby stanęły w wypełnienia łunie. To nic, że czasem nie wie, czemu służyć: Nie ten najlepiej służy, kto rozumie. |
Miłość to wielkie uczucie, o którym poeta pisze nieco inaczej niż do tego przywykliśmy. W zasadzie gdyby zatytułował dzieło „Skromność”, wszystko byłoby jasne, bo o skromności ludzkiej właśnie mowa.
W pierwszej strofie podmiot liryczny namawia nas, abyśmy spróbowali popatrzeć na siebie w sposób „jak się patrzy na obce nam rzeczy”, czyli z dystansem. Można zatem odbierać refleksje poety w odniesieniu do jednostki i całego ludzkiego gatunku. Tak czy inaczej przyjęcie za pewnik, iż jesteśmy elementami natury podobnie jak inne „rzeczy” – rośliny i zwierzęta – pozwoli pozbyć się nam wielu problemów lub uznamy je za błahe. Natura uosobiona w postaci ptaka nazwie człowieka „przyjacielem”. Korzyścią spojrzenia na siebie inaczej niż do tej pory będzie podporządkowanie się siłom przyrody, którym się poddajemy, ale też korzystanie z nich dla własnych celów. Życie zgodne z naturą doprowadzi do przejścia na drogę światła, „w wypełnienia łunie”. Jest ono w poezji i zwykle symbolem oczyszczenia, swoistego katharsis, prowadzącego wprost do spełnienia. Co to oznacza? W praktyce poddanie się naturze zwolni ludzi ze zmartwienia o przyszłość, ponieważ uzmysłowi nam, iż nie my tak naprawdę decydujemy o swojej przyszłości, ale właśnie los, przyroda lub też Bóg, o ile jesteśmy religijni. Są to wszystko siły większe od człowieka, czasami niepojęte i tajemnicze, niezrozumiałe. Jednak nie powinno nas to martwić, nie musimy spędzać życia na rozwiązywaniu zagadek natury, bo i tak ich nie ogarniemy w całości. Ostatnie dwa wersy ukazują dezorientację ludzką w świecie. Człowiek „czasami nie wie, czemu służyć” – to prawda, gdyż warunkiem służby jest rozumienie zasad jej funkcjonowania. Jednak na przykład patrząc na zwierzęta, nie zastanawiamy się nad celem ich życia i być może słusznie zakładamy, że i one też z racji braku rozumu nie analizują życiowych celów. Spełniają tylko swoje potrzeby fizjologiczne, broniąc się odruchowo przed kalectwem i śmiercią. W ostatnim wersie podmiot liryczny potwierdza ludzką umiejętność dostosowania się do sił natury bez rozumienia ich. Wiersz stylem i tematyką związaną z poszukiwaniem harmonii życia nawiązuje do renesansowej postawy widzianej w wierszach Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego. W „Żywicie człowieka poczciwego” Reja oraz w pieśniach Kochanowskiego dostrzegamy podobną postawę życia w zgodnie z rytmem przyrody. Szczególnie blisko zaś „Miłości” Miłosza do fraszek filozoficznych Kochanowskiego w rodzaju „O żywice ludzkim” i in. W tym sensie można twierdzić, iż wielki polski noblista składa hołd mistrzowi z Czarnolasu. |
„Nie ten najlepiej służy, kto rozumie.”
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa wiersza
To wiersz regularny, sylabiczny, napisany w dwóch strofach po 6 i 4 wersy, 11-zgłoskowcem z rymami żeńskimi okalającymi o rozłożeniu abcabc, dede.
Do przemyślenia
Zarówno postawa Miłosza jak Kochanowskiego, o których wspomniano w interpretacji, nawiązuje do filozofii przyrody oraz do franciszkanizmu, szczególnie w odniesieniu do zasady życia w braterstwie ze światem natury. Zwierzęta i rośliny są nam potrzebne do życia, gdyż w stanowią podstawę pokarmów, jakie spożywamy, dodatkowo rośliny wpływają na stan czystości powietrza i tlenu niezbędnego wszystkim mieszkańcom Ziemi do życia.
Jeśli więc nie będziemy szanować świata przyrody, sami siebie skażemy na zagładę. Jak zapewne wiesz, bo na niejednej lekcji biologii, chemii czy w mediach słyszałeś, grozi nam katastrofa ekologiczna. Z kilkoma fatalnymi dla środowiska zjawiskami już walczymy: sortujemy śmieci, zakładamy filtry na wielkie kominy i walczymy ze smogiem. Pomimo tego w bardzo szybkim tempie topnieją lodowce i aktywizują się wulkany. Musimy szanować naszą planetę dla dobra kolejnych pokoleń.

Życiowe inspiracje
W słowniku synonimów dla pojęcia „skromność” jest 287 wyrazów bliskoznacznych, aż! Czy to oznacza, że jesteśmy jako ludzie urodzonymi skromnisiami? Cóż, z wiersza Miłosza wynika, że raczej wolimy podporządkowywać sobie świat przyrody, a więc i innych ludzi. Domagamy się uznania i oczekujemy na los wybrańców dla siebie, uważając się często za jednostki nieprzeciętne.
To owocuje w naszym życiu stresem i frustracją, a także depresją. Nastawieni na samorealizację potrafimy wymagać od innych czegoś, czego sami im nie dajemy: miłości, szacunku, tolerancji, cierpliwości, powagi, zrozumienia czy empatii. Gwiazdorzymy?
Tak, właśnie tak i dlatego jeśli dobrze zrozumiesz „Miłość”, postarasz się też wprowadzić jej przesłanie do swojego życia.
Dobro powraca do człowieka,… zło także.