Analiza i interpretacja wiersza Czesława Miłosza „W mojej ojczyźnie”. Poznaj informacje o epoce współczesności i biografię poety w Wikipedii.
tekst | interpretacja |
---|---|
W mojej ojczyźnie, do której nie wrócę, Jest takie leśne jezioro ogromne, Chmury szerokie, rozdarte, cudowne Pamiętam, kiedy wzrok za siebie rzucę. |
Podmiot opowiada o swojej ojczyźnie. Pamięta leśne jezioro i zachmurzone niebo, które miejscami przepuszczało światło słoneczne i wyglądało jak rozdarte. Pamięta ten widok, gdy wspomina przeszłość. Strofa jest smutna, gdyż napełnia ją poczucie nostalgii – tęsknoty za krajem rodzinnym, do którego poeta nie wróci. Nie mówi, dlaczego tak się stanie. |
I płytkich wód szept w jakimś mroku ciemnym, I dno, na którym są trawy cierniste, Mew czarnych krzyk, zachodów zimnych czerwień, Cyranek świsty w górze porywiste. |
Wspomina szept, wody jeziora, ciemne dno i trawy, które ocierały nagie stopy, gdy szło się po nich. Dlatego poeta nazywa je ciernistymi. Pamięta czarne mewy, ich krzyk, zachody czerwieniejącego na horyzoncie słońca, a także śpiew ptaków, cyranek (ptaki z rodziny kaczek), które latały nisko, rozpruwając powietrze swoistym hałasem. |
Śpi w niebie moim to jezioro cierni. Pochylam się i widzę tam na dnie Blask mego życia. I to, co straszy mnie, Jest tam, nim śmierć mój kształt na wieki spełni |
Cierń to symbol cierpienia, nawet ponad ludzkie siły. Wspomnienie o jeziorze z ziemi rodzinnej nie jest miłe. Patrząc na niebo, podmiot przypomina sobie tamte widoki i czasy, popada w nastrój przygnębienia. Mimo wszystko ów blask to element radości, jaka go tam spotkała. Tam gdzieś w głębinach wspomnień, jak w wodzie ukryte są przyjemne chwile i strach. Będą w jego pamięci aż do końca życia. |
Pamiętam, kiedy wzrok za siebie rzucę.
Edukacja domowa
Interpretacja
Dzięki poezji uczymy się nazywać świat, wzbogacając słownictwo i wrażliwość. Wyobraź sobie, że jesteś autorem tego wiersza i chcesz wyjaśnić kilka ważnych spraw. To będzie Twoje osobiste odczytanie ukrytych w tekście sensów.
- Używając pięciu zdań pojedynczych (z orzeczeniem czasownikowym) lub więcej, wyjaśnij: jaką ważną wiedzą chcesz się podzielić?
- Nazwij przedstawione doświadczenia, emocje i oceń czy mają pozytywny wpływ na człowieka?
- Które ze zdań, wersów (możesz zacytować) uważasz za najważniejsze i dlaczego?
- Napisz zdanie będące głównym przesłaniem całego wiersza. Przekształć je na slogan czy życiową maksymę, którą chętnie zapiszesz w swoim pamiętniku.
- Oceń, czy wiersz może się podobać? Uzasadnij stanowisko.
- Zobrazuj graficznie główną myśl za pomocą pracy plastycznej lub multimedialnej.
Budowa i gramatyka
Do czasów pojawienia się wiersza wolnego, utwory liryczne miały budowę regularną, rytmikę i rymy jak współczesne piosenki pop, rap, reggae i in. Nic w tym dziwnego, poezja pochodzi od pieśni i śpiewania.
- Określ gatunek liryki i wiersza.
- Zbadaj nastrój kolejnych części i całego dzieła.
- Wypisz pierwszy, trzeci, piąty wyraz z wiersza i określ, jakie to części mowy?
- Wypisz z wiersza pięć kolejnych orzeczeń czasownikowych i/lub złożonych. Z każdym ułóż po jednym zdaniu.
Budowa wiersza
Utwór składa się z trzech strof po cztery wersy i został napisany 11-zgłoskowcem z rymami żeńskimi okalającymi i sąsiednimi o rozłożeniu abba.
Środki stylistyczne
Wspomnienia są wartością i sensem życia, dlatego warto się o nie starać
Życiowe inspiracje
Nastrój wiersza zwykle zależy od samopoczucia i intencji twórcy. Mają na nie wpływ czasy, w jakich powstało dzieło, okoliczności i wiele innych czynników. To normalne, że gdy dzieje nam się coś niedobrego, to później złe klimaty przenoszą się na wszystko. Wrażliwość poetycka jest jeszcze mocniejsza i wyrazista.
„W mojej ojczyźnie” odbieram jako wyznanie, bardzo osobiste zresztą. Obraz swojej ojczyzny Miłosz kojarzy z cierpieniem i ciemnymi barwami, burzą i czerwonym słońcem, ciemnym jeziorem i jego niebezpieczną głębią. To oznacza, że wyznanie poety dotyczy wydarzeń bardzo złych w jego życiu, coś musiało się nie udać, przeżył koszmar, który przypomina mu odbicie w „jeziorze cierni”. Wiersz ten jest zwykle interpretowany jako przejaw katastrofizmu, kierunku programowego dla II Awangardy międzywojnia, gdy Czesław Miłosz debiutował. Tworzył w grupie poetyckiej Żagary.
Życiowe doświadczenie uczy, że wspominamy dzieciństwo i przeszłość w kolorach tęczy, gdy jesteśmy szczęśliwi, a w kolorach szarych i czarnych, gdy człowiek przeżywa jakieś troski i problemy lub rozpamiętuje je. Takiej interpretacji też bym się trzymał. Jeśli to wiersz katastroficzny, to bardziej w wymiarze jednostki, przeżyć wewnętrznych, życiowych doświadczeń.